Wat is Tokenisatie?

Definitie en basisprincipes van tokenisatie

Tokenisatie, ook wel bekend als tokenization, is het proces van het vertegenwoordigen van fysieke of digitale activa met behulp van tokens op een blockchain-netwerk. Een token is een digitaal bewijs van eigendom dat een deel van de waarde van een object vertegenwoordigt. Het object kan variëren van vastgoed, kunstwerken en collectibles tot financiële activa zoals aandelen, obligaties en fondsen.

Bij tokenisatie kan het het object opgedeeld worden in kleinere eenheden en wordt elke eenheid vertegenwoordigd door een token. Deze tokens worden uitgegeven op een blockchain en kunnen worden verhandeld op exchanges zoals OpenSea. Het gebruik van blockchain-technologie zorgt voor transparantie, veiligheid en onveranderlijkheid van de eigendomsrechten die aan de tokens zijn gekoppeld.

Geeft dit antwoord op de vraag ‘wat is tokenisatie?’. Nog niet helemaal, dus duiken we hier dieper op in!

Verschillende soorten tokens

Niet iedere token is hetzelfde. Het doel van het tokeniseren kan daarmee ook verschillend zijn. In het ene project wilt men het mogelijk maken om een bepaald eigendom op te delen in meerdere stukje zodat er meerdere eigenaren kunnen zijn. Deze eigenaren krijgen bepaalde rechten met het bezitten van het token. Het spreekt voor zich dat de regels in het token zelf opgenomen moeten worden.

Naast tokens die recht geven op eigendom, bestaan er ook tokens die gebruikt kunnen worden als ruilmiddel. In de basis is een cryptocurrency dus een betaalmiddel waarmee een ander product (of geld) gekocht kan worden. Net als in de traditionele wereld van financiële instrumenten is echter een duidelijk onderscheiding gemaakt voor betaal tokens (payment tokens).

De Zwitserse toezichthouder FINMA beschrijft in totaal drie categorieën van tokens. Het belangrijkste onderscheid dat moet worden gemaakt, is het verschil tussen utility tokens en security tokens. Het verschil kan worden gemaakt vanuit een technisch, juridisch en financieel oogpunt. Een subtype van security tokens zijn activatokens.Op deze manier onderscheiden en beschrijven we in de wereld van web3 de volgende drie belangrijkste soorten van tokens: Utility tokens, Security tokens en Payment tokens.

Utility token

Een utility token (gebruik) geeft de eigenaar de mogelijkheid om een bepaalde actie uit te voeren. Het is gecreëerd om te dienen voor een specifiek gebruiksscenario. Deze tokens zijn meestal al gemint (aangemaakt) en verdeeld en/of gekocht door gebruikers. Dit type token geeft geen recht op eigendom van een voorwerp, maar kan worden gezien als een inwisselbare coupon voor een bepaald goed of een bepaalde dienst.

Voorbeelden van utility tokens zijn eindeloos. Een bekend voorbeeld in de echte wereld is bijvoorbeeld een kaartje voor het openbaar vervoer. Dit kaartje vertegenwoordigt een bepaalde (meestal onomkeerbare) waarde en heeft een bepaald doel; om een rit met een bus of trein te maken. Het nut ervan is om een rit met het openbaar vervoer te maken.

Security token

In tegenstelling tot een utility token geeft een security token de eigenaar van het token wél recht op bepaalde eigendom van wat het token vertegenwoordigt. Dit type token is een digitale vertegenwoordiging van een belegging, van welke aard dan ook. Een gemakkelijk te begrijpen voorbeeld is een aandeel van een bedrijf dat kan worden getokeniseerd. Een bijzonder soort security token is het activatoken. Het bezit van zo’n token geeft de eigenaar recht op eigendom van het voorwerp dat het token ondersteunt. In wezen is het activatoken een digitale tweeling van het vorwerp dat het vertegenwoordigt en heeft het dezelfde waarde als het fysiek bezitten van het voorwerp.

Activa (voorwerpen) tokenisatie is een van de vele toepassingen van blockchain-technologie. Dit type tokenisatie omvat het proces van het verdelen van eigendom van een activum door het uitgeven van een token. In wezen is het een manier om eigendom uit te geven door middel van een digitale tweeling (token) van een activum zonder het fysieke activum fysiek te verplaatsen. Het token wordt uitgegeven en gedekt door een fysiek activum.

Payment token

Een payment token is een type cryptocurrency of digitale token die specifiek gemaakt is en gebruikt wordt voor betalingsdoeleinden. In essentie functioneert een payment token als een digitaal betaalmiddel dat wordt gebruikt om transacties uit te voeren binnen een bepaald ecosysteem. Het kan dienen als een alternatieve vorm van betaling voor goederen, diensten of andere activa. Het het evenbeeld van traditioneel fiatgeld als Dollars en Euro’s.

Belangrijk om op te merken is dat payment tokens vaak fungibel zijn (in tegenstelling tot een NFT), wat betekent dat elk token van dezelfde soort en waarde uitwisselbaar is met andere tokens van dezelfde soort. Hierdoor kunnen ze gemakkelijk worden uitgewisseld en gebruikt als een medium voor transacties zonder dat het specifieke token zelf unieke kenmerken of eigenschappen heeft.

Voordelen en potentieel van tokenisatie

Tokenisatie biedt verschillende voordelen en heeft potentieel voor diverse toepassingen. Enkele belangrijke voordelen zijn:

Verhoogde liquiditeit: Door activa te tokeniseren, kunnen ze gemakkelijker worden verhandeld op digitale platforms, waardoor de liquiditeit wordt vergroot. Dit opent nieuwe mogelijkheden voor investeerders om snel en efficiënt activa te kopen of verkopen.
Fractional ownership: Tokenisatie maakt het mogelijk om activa op te delen in kleinere eenheden, waardoor fractionele eigendom mogelijk wordt. Dit betekent dat zelfs kleine investeerders toegang krijgen tot activa die voorheen alleen beschikbaar waren voor grote kapitaalinleg.
Efficiëntie in transacties: Door het gebruik van blockchain-technologie worden transacties sneller en goedkoper uitgevoerd. Tussenpersonen worden geëlimineerd of verminderd, waardoor de efficiëntie toeneemt en de kosten worden verlaagd.
Toegankelijkheid van investeringen: Tokenisatie opent nieuwe mogelijkheden voor wereldwijde investeringen. Mensen van over de hele wereld kunnen gemakkelijk investeren in tokenized activa, ongeacht hun geografische locatie of financiële status.
Nieuwe vormen van financiering: Tokenisatie biedt alternatieve methoden voor het aantrekken van kapitaal, zoals Initial Coin Offerings (ICO’s) en Security Token Offerings (STO’s). Deze vormen van crowdfunding stellen projecten en bedrijven in staat om direct kapitaal aan te trekken van investeerders zonder tussenkomst van traditionele financiële instellingen.

Uitdagingen en beperkingen

Hoewel tokenisatie veelbelovend is, zijn er ook uitdagingen en beperkingen waarmee rekening moet worden gehouden:

Technische complexiteit: Het implementeren van tokenisatie vereist technische expertise en infrastructuur, met name op het gebied van blockchain-ontwikkeling en slimme contracten. Het opzetten van een tokenisatieplatform en het waarborgen van beveiliging vereist gespecialiseerde kennis en ervaring.
Liquiditeit: Hoewel tokenisatie de liquiditeit van activa kan vergroten, is er nog steeds een uitdaging om voldoende liquiditeit te garanderen op de marktplaatsen waarin de tokens worden verhandeld. Het aantrekken van voldoende handelaren en investeerders is essentieel om een actieve en liquide markt te creëren.
Regelgevende barrières: Het juridische kader rondom tokenisatie is nog in ontwikkeling en kan variëren afhankelijk van de rechtsgebieden. Regulatieve uitdagingen zoals naleving van effectenwetgeving en KYC/AML-voorschriften kunnen een belemmering vormen voor de grootschalige adoptie van tokenisatie.
Acceptatie door traditionele financiële instellingen: Traditionele financiële instellingen, zoals banken en effectenmakelaars, kunnen terughoudend zijn bij het omarmen van tokenisatie vanwege de disruptieve aard ervan. Het vergt tijd en educatie om de acceptatie van tokenisatie in de bredere financiële sector te bevorderen.

Het overwinnen van deze uitdagingen en beperkingen vereist samenwerking tussen technologiebedrijven, regelgevende instanties en de financiële sector om een robuust en gereguleerd kader voor tokenisatie te ontwikkelen.

Voorbeelden van sectoren waarin tokenisatie wordt toegepast

Tokenisatie wordt al toegepast in verschillende sectoren, waaronder:

Vastgoed: Vastgoed kan worden getokeniseerd, waardoor investeerders kunnen profiteren van de waardestijging en inkomsten uit verhuur. In deze sector zijn veel verschillende soorten tokens toe te passen voor verschillende doeleinden.
Kunst en collectibles: Unieke kunstwerken en verzamelobjecten kunnen worden getokeniseerd als non-fungible tokens (NFT’s), waardoor de eigendom en verhandelbaarheid worden vergemakkelijkt. Een security token is in de wereld van NFTs een veelgebruikte token; het geeft namelijk recht op het eigendom van een digitaal product.
Supply chain: Tokenisatie kan de traceerbaarheid en transparantie in supply chain-processen verbeteren, waardoor fraude en vervalsing kunnen worden verminderd.
Financiën: Financiële activa zoals aandelen, obligaties en fondsen kunnen worden getokeniseerd, waardoor de handel en het beheer ervan efficiënter worden.
Muziekindustrie: Tokenisatie kan de muziekindustrie revolutioneren door nieuwe inkomstenstromen te creëren voor artiesten en muzikanten. Bijvoorbeeld kunnen fans tokens kopen om hun favoriete artiesten te ondersteunen en als tegenprestatie exclusieve inhoud, merchandise of ervaringen te ontvangen.
Gamingindustrie: Tokenisatie kan de game-ervaring verbeteren door virtuele items of skins te creëren die tastbare waarde hebben. Spelers kunnen deze items kopen, verkopen of verhandelen, waardoor er een bloeiende virtuele economie ontstaat.

Voorbeelden van echte projecten en bedrijven die tokenisatie gebruiken, zijn onder meer tokenized vastgoedplatforms zoals RealT en Propy, NFT-marktplaatsen zoals OpenSea en Rarible, en blockchain-gebaseerde financiële ecosystemen zoals MakerDAO en Compound.

Tokenisatie in de toekomst

De toekomst van tokenisatie belooft spannende ontwikkelingen en een grotere impact op verschillende aspecten van de economie en financiën. Enkele mogelijke toekomstige ontwikkelingen zijn:

Integratie met DeFi: Tokenisatie zal waarschijnlijk nauw samenwerken met DeFi (Decentralized Finance) -protocollen. DeFi biedt gedecentraliseerde financiële diensten, zoals leningen, staking en yield farming, die worden aangedreven door slimme contracten op blockchain-netwerken. Het tokeniseren van activa opent de deur naar nieuwe DeFi-toepassingen, waarbij tokenized activa als onderpand kunnen worden gebruikt voor leningen en liquiditeitsverschaffing.
Opkomst van tokenized securities: Naarmate de regelgeving rondom tokenisatie verder wordt verduidelijkt, zullen tokenized securities naar verwachting terrein winnen. Traditionele effecten zoals aandelen, obligaties en fondsen kunnen worden getokeniseerd, waardoor efficiënte uitgifte, verhandelbaarheid en transparantie ontstaan. Dit opent nieuwe mogelijkheden voor investeerders om wereldwijd te handelen in effecten met snellere afwikkelingstijden en lagere kosten.
Bredere acceptatie van tokenisatie: Naarmate de voordelen van tokenisatie duidelijker worden en de technologie verder evolueert, zal de acceptatie van tokenisatie naar verwachting toenemen in verschillende sectoren. Bedrijven en individuen zullen de voordelen van fractional ownership, verhoogde liquiditeit en efficiëntie in transacties erkennen. Sectoren zoals vastgoed, kunst, supply chain en financiën zullen waarschijnlijk een grotere adoptie van tokenisatie ervaren.